van IHP naar ecosysteemdialoog

Traditioneel gezien is onderwijshuisvesting een thema voor de gemeente. Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) vormt daarbij het centrale instrument: een meerjarenplan waarin met elk afzonderlijk schoolbestuur wordt gesproken over leerlingprognoses, capaciteit en gebouwen. Het resultaat is meestal een technisch document, waarin stenen en cijfers centraal staan en het bredere perspectief ontbreekt.

Onder begeleiding van EduVista is deze aanpak binnen een gemeente fundamenteel veranderd. Niet langer wordt ondewijshuisvesting daar benaderd als een gemeentelijke verantwoordelijkheid in de vorm van een plan. Het IHP is als instrument losgelaten en vervangen door een periodieke dialoog tussen alle relevante partners in het ecosysteem: gemeente, onderwijsbesturen, jeugdzorg, welzijn, gezondheidszorg, sport, cultuur en kinderopvang. Ook ouders en de bredere leefomgeving van kinderen maken deel uit van dit gesprek.

Deze dialoog start niet bij gebouwen of leerlingprognoses, maar bij de vraag: wat hebben kinderen en jongeren van 0 tot 14 jaar in deze gemeente nodig om veilig, gezond en kansrijk op te groeien? Door het vertrekpunt radicaal te verleggen, wordt huisvesting niet langer gezien als doel, maar als een afgeleide van een bredere maatschappelijke opdracht.

Het resultaat is een ecosysteem van voorzieningen en verbindingen. In plaats van losse schoolgebouwen, is er een netwerk van plekken ontstaan waar onderwijs, kinderopvang, consultatiebureau, sport, muziek, bibliotheek, wijkwerk en hulpverlening elkaar versterken. Zelfs wonen voor ouderen maakt onderdeel uit van dit geheel, zodat generaties elkaar dagelijks kunnen ontmoeten en ondersteunen.

De traditionele logica van het IHP — plannen maken, gebouwen beheren, leerlingaantallen doorrekenen — is hiermee doorbroken. In de plaats daarvan zijn er doorlopende gesprekken waarin alle partners verantwoordelijkheid nemen voor de gezamenlijke maatschappelijke opdracht. De fysieke omgeving wordt zo niet langer een eindproduct van beleid, maar een middel om samenleven en samen leren mogelijk te maken.